آیا تابهحال متوجه تأثیر روانشناسی رنگ بر روحیه و احساسات خود شدهاید؟ تابهحال رنگ خاص یک اتاق یا فروشگاه حس خاصی را به شما منتقل کرده است؟ مدت زیادی است که طراحان و هنرمندان از روانشناسی رنگ در کارهای خود استفاده میکنند. رنگ میتواند تأثیر چشمگیری در خلقوخو، احساسات و رفتار داشته باشد.
رنگ یک ابزار ارتباطی قدرتمند است و حتی روی واکنشهای فیزیولوژیکی بدن هم تأثیر دارد. برخی رنگها با افزایش فشارخون، افزایش متابولیسم و خستگی چشم ارتباط دارند. اما رنگ چگونه بر این واکنشها و روحیه تأثیر میگذارد؟
بلاگ شرکت تهران اورانوس قصد دارد در ادامه به بررسی کامل و تخصصی روانشناسی رنگها بپردازد
روانشناسی رنگ چیست؟
روانشناسی رنگ، به انگلیسی Color Psychology، به مطالعه رنگ ها و ارتباط آن با رفتار انسان گفته میشود. هدف آن بررسی نحوه تأثیر رنگ بر تصمیمات روزمره است. آیا رنگ لباس ما را مجبور به خرید میکند؟ آیا رنگ یک محصول باعث میشود که آن برند را بر دیگری ترجیح دهیم؟ باید بگوییم که بله؛ رنگها در تصمیمات روزمره ما تأثیر دارند، اما دلیل آن کمی پیچیده است.
اگر تابهحال نقاشی کرده باشید، متوجه شدهاید که چگونه میتوان رنگهای خاصی را با ترکیب دو یا چند رنگ ایجاد کرد. روانشناسان معتقدند باتوجهبه ترکیب رنگها و گسترش تعداد آنها روانشناسی رنگ یک حوزه توسعهیافته است. درحالحاضر دررابطهبا تأثیر رنگ بر عملکرد روانی، کارهای نظری و تجربی کمی انجام شده است.
هرچند تحقیقات زیادی دراینرابطه انجام نشده است اما این روزها روانشناسی رنگ به موضوع داغی در بازاریابی، هنر، طراحی و سایر زمینهها تبدیل شده است. روانشناسان و متخصصان تحقیقات و مشاهدات مهمی در مورد روانشناسی رنگ و تأثیر آن بر احساسات انجام دادهاند. احساسات شما در مورد رنگها اغلب شخصی است و ریشه در فرهنگ یا تجربه شما دارد. بهعنوانمثال رنگ سفید در بسیاری از کشورهای غربی نشان پاکی و بیگناهی است. اما در کشورهای آسیای شرقی بهعنوان نماد عزاداری شناخته میشود.
استفاده از رنگ بهعنوان درمان
چندین فرهنگ باستانی از جمله مصریها و چینیها از کروموتراپی یا رنگدرمانی برای درمان استفاده میکردند. گاهی به کروموتراپی نوردرمانی یا رنگشناسی هم گفته میشود. هنوز هم از رنگشناسی در درمان استفاده میشود. در این نوع درمان رنگها کاربردهای زیر را دارند.
- رنگ قرمز برای تحریک بدن و ذهن و افزایش گردش خون استفاده میشود.
- تصور میشود که رنگ زرد باعث تحریک اعصاب میشود.
- نارنجی برای التیام ریهها و افزایش سطح انرژی کاربرد دارد.
- اعتقاد بر این است که رنگ آبی بیماریها را تسکین میدهد و درد را آرام میکند.
- تصور میشود رنگهایی با طیف نیلی مشکلات پوستی را کاهش دهند.
تحقیقات جدید در مورد شناخت ویژگی رنگها
بسیاری از روانشناسان به رنگ درمانی با شک و تردید نگاه میکنند و معتقدند که تأثیرات فرض شده در مورد رنگها بسیار اغراقآمیز است. همچنین رنگها در فرهنگهای مختلف معانی متفاوتی دارند. تحقیقات در بسیاری از موارد نشان داده است، تأثیرات خلقی رنگها میتواند موقتی باشد. یک اتاق آبی در ابتدا میتواند باعث حس آرامش شود، اما این اثر پس از مدت کوتاهی از بین میرود. بااینحال تحقیقات موجود نشان داده است که رنگ میتواند از راههای مختلف روی افراد تأثیر بگذارد. البته یک سری روانشناسیها مانند روانشناسی رنگ چشم وجود دارد که هیچگونه اعتباری نداشته و متخصصان آنها را به کلی رد میکنند.
- در یک مطالعه قرصهای دارونما با رنگ گرم مؤثرتر از قرصهای دارونما با رنگ سرد گزارش شده است.
- بر اساس شواهد چراغهای خیابان با رنگ آبی میتوانند منجر به کاهش جرم شوند.
- رنگ قرمز باعث میشود افراد با سرعت و نیروی بیشتری واکنش نشان دهند. به گفته محققان این مورد میتواند در طول فعالیتهای ورزشی مفید باشد.
- دانشآموزانی با لباس مشکی بیشتر مجازات میشوند. علاوه بر دانشآموزان، این ویژگی منفی دررابطهبا بازیکنان فوتبال هم صدق کرده است.
تأثیر رنگ بر عملکرد انسان
مطالعات همچنین نشان میدهند که رنگهای خاص میتوانند بر عملکرد انسان تأثیر بگذارند. یک مطالعه نشان داد که دیدن رنگ قرمز قبل از امتحان باعث آسیب به عملکرد افراد در آزمون میشود. درحالیکه رنگ قرمز اغلب تهدیدکننده یا هیجانانگیز توصیف میشود، اما بسیاری از مطالعات قبلی در مورد تأثیر رنگ قرمز تا حدی بینتیجه بوده است. این مطالعه نشان داد که قرارگرفتن دانشآموزان در معرض رنگ قرمز قبل از امتحان تأثیر منفی بر عملکرد آنها دارد.
در اولین آزمایش در این مطالعه، قبل از شرکت در آزمون به ۷۱ دانشآموز شمارههایی به رنگ قرمز، سبز یا سیاه نشان دادند. نتایج نشان داد که دانشآموزانی که قبل از آزمون شمارهای با رنگ قرمز دریافت کرده بودند، حدود ۲۰% کمتر از افراد با شماره سبز و مشکی امتیاز کسب کردند.
اثرات روانی رنگ
بهطورکلی ادراک رنگ تا حدودی ذهنی است. اما برخی رنگها معنای جهانی دارند. طیف رنگهای موجود در ناحیه قرمزرنگهای گرم شناخته میشوند و شامل قرمز، نارنجی و زرد است. این رنگها حسی از گرما و راحتی تا احساس خشم و خصومت را برمیانگیزد.
رنگهای طیف آبی بهعنوان رنگهای سرد شناخته میشوند و شامل آبی، بنفش و سبز هستند. این رنگها اغلب بهعنوان نماد آرام بودن شناخته میشوند. اما گاهی میتوانند احساس غم یا بیتفاوتی را هم القاء کنند. به همین دلیل شناخت ویژگی رنگها برای انتخاب درست و اصولی آنها مهم است.
روانشناسی رنگهای مختلف
تابهاینجا نکات کلی در مورد روانشناسی رنگ را مرور کردیم. در این قسمت میخواهیم بدانیم هر رنگ چه معنایی دارد و به روانشناسی رنگهای مجزا بپردازیم. با آگاهی از تأثیر رنگها روی احساسات و عملکرد میتوانید انتخاب آگاهانهتری در مورد رنگها داشته باشید. تا به انتهای این مطلب همراه ما باشید.
۱. روانشناسی رنگ قرمز
قرمز جزء رنگهای اصلی محسوب میشود. رنگهایی مانند قرمز میتوانند توجه افراد را به خود جلب کنند. رنگ قرمز با هیجان، اشتیاق، خطر، انرژی و عمل همراه است. همچنین تداعیکننده جنگ، خطر، قدرت، عزم و اراده و عشق است. قرمز متابولیسم بدن و میزان تنفس را افزایش داده و باعث بالارفتن فشارخون میشود. این رنگ بیشتر از هر رنگ دیگری توجه را به خود جلب میکند. به همین دلیل برای هشدار خطر از آن استفاده میکنند.
۲. روانشناسی رنگ زرد
در روانشناسی رنگ معنای رنگ زرد حول آفتاب میچرخد. زرد احساس خوشبختی، مثبتاندیشی، خوشبینی و گاهی فریب و هشدار را القاء میکند. زرد روشنترین رنگ در طیف رنگها محسوب میشود. از این رنگ در ایدههای تازه، پروژههای خلاقانه یا ابتکارات تجاری جدید استفاده میکنند. طبق مطالعات انجامشده تأثیر رنگ زرد بر افزایش فعالیت ذهنی، سطح آگاهی و انرژی اثبات شده است.
روشنایی این رنگ ذهن را باز کرده و افراد را ترغیب میکند که روشهای کسلکننده را کنار گذاشته و به دنبال دیدگاههای جدید باشند. مطالعات انجامشده رنگ زرد را با نیمکره سمت چپ مغز مرتبط میدانند. البته استفاده بیش از حد از رنگ زرد ممکن است آزاردهنده به نظر برسد. معمولاً نوزادان در اتاقهای زردرنگ بیشتر گریه میکنند.
۳. روانشناسی رنگ نارنجی
نارنجی نشاندهنده خلاقیت، ماجراجویی، اشتیاق، موفقیت و تعادل است. رنگ نارنجی از ترکیب رنگ قرمز و زرد به وجود میآید. رنگ زرد نشانه خوشبینی و نشاط است. درحالیکه قرمز نشانه احساسات شدید، عشق و حتی تسلط میباشد. نارنجی در میانه این دو رنگ قرار میگیرد. نارنجی حس جوانی، ارتباطات و اثباتگرایی را منتقل میکند. این رنگ باعث تقویت برونگرایی شده و افراد را برای رهایی از محدودیتها ترغیب میکند. انرژی رنگ قرمز و شادی رنگ زرد در رنگ نارنجی ترکیب میشود. این رنگ همچنین شیفتگی، عزم و جذابیت را نشان میدهد.
۴. روانشناسی رنگ صورتی
صورتی یکی از ملایمترین و درعینحال متناقضترین رنگها است. رنگ صورتی حول محور زنانگی، بازیگوشی، ناپختگی و عشق بیقیدوشرط قرار دارد. به همین دلیل از این رنگ در برندهای مخصوص خانمها بسیار استفاده میشود. این رنگ نشاندهنده حالت ملایم عشق است. این رنگ حساسیت، آسیبپذیری و جوانی را القاء میکند. صورتی رنگی آرامشبخش و بدون حس تهدید است و با بیگناهی، امید و خوشبینی ارتباط دارد. این رنگ همچنین جنبههای مثبت زنانگی مانند پرورش و مهربانی را نشان میدهد.
۵. روانشناسی رنگ آبی
آبی متضاد رنگ قرمز است و به جای هیجان، آرامش ایجاد میکند. در روانشناسی، رنگ آبی به معنای نزدیکی به دریا و آسمان است. ثبات، هماهنگی، صلح، آرامش و اعتماد خصوصیاتی هستند که با دیدن رنگ آبی به شخص منتقل میشود. اگر دقت کرده باشید بسیاری از برندهای بزرگ دنیا از آبی بهعنوان رنگ سازمانی خود استفاده کردهاند. آبی همچنین میتواند معانی منفی مانند افسردگی را القاء کند.
هنگامی که از افراد خواسته میشود، صحنهای آرام را تجسم کنند، احتمالاً رنگ آبی بیش از هر رنگ دیگری به ذهنشان میآید. تحقیقات نشان میدهد که تأثیر رنگ آبی بر بدن، متضاد رنگ قرمز است. با دیدن رنگ آبی ضربان قلب پایین آمده و متابولیسم کاهش پیدا میکند. استفاده از رنگ آبی به این معنی است که شخص به دنبال معنا و اهمیت زندگی است. این شخص به وحدت و صداقت در روابط خود پایبند بوده و انعطافپذیر است.
۶. روانشناسی رنگ سبز
در روانشناسی رنگها رنگ سبز بهشدت با طبیعت و پول ارتباط دارد. رشد، باروری، سلامت و سخاوت از معانی مثبت رنگ سبز به شمار میروند. به همین دلیل در حوزه بیمه و سلامت از این رنگ زیاد استفاده میشود. در روانشناسی، رنگ سبز معنی منفی حسادت را هم نشان میدهد.
سبز نشاط آور، آرامشبخش و ملایم است. همچنین نشاندهنده ارتباط است. این موضوعی تصادفی نیست که بسیاری از مردم برای تعطیلات جنگل و فضای سبز را انتخاب میکنند. سبز به معنای بازگشت به ریشه اولیه و صلح و آرامش درونی است. سبز برای ذهن و بدن مفید است. متابولیسم را کاهش داده و اثر آرامشبخش ایجاد میکند. برای نماد تقوا و صداقت از این رنگ استفاده میشود.
۷. روانشناسی رنگ بنفش
بنفش ترکیب زیبایی از رنگ قرمز و آبی است. در روانشناسی رنگ بنفش یک رنگ سلطنتی است. معنای رنگ بنفش با قدرت، اشرافیگری، تجمل، خرد و معنویت ارتباط دارد. استفاده زیاد از رنگ بنفش میتواند حس ناامیدی را منتقل کند. حس تجمل و قدرت در رنگ بنفش به دلیل وجود رنگ قرمز در آن است. آبی احساس آرامش و ثبات را ایجاد میکند و در ترکیب با رنگ قرمز حس خرد را منتقل میکند.
۸. روانشناسی رنگ قهوه ای
قهوهای جز رنگهای جدیتر و تحمیلکننده است. قهوهای نمادی از رنگ خاک، چوب و سنگ میباشد. روانشناسان قهوهای را با مفهوم راحتی، امنیت و طبیعت مرتبط میدانند. رنگ قهوهای به طور سنتی با جدیت، ثبات و خرد همراه است. این رنگ بیشتر توسط افرادی استفاده میشود که احترام و قدردانی را از طریق موقعیت خود تحمیل میکنند. زمانی که به این رنگ فکر میکنید، احتمالاً تصویری از یک پدر یا پدربزرگ به ذهن شما میرسد.
از آنجایی که در خانوادهها شخصیت مرد باثبات و تدبیر شناخته میشود، بیشتر مردم در مورد رنگ قهوهای هم همین حس را دارند. بیشتر مردم در کنار افرادی که از رنگ قهوهای استفاده میکنند، حس امنیت دارند. زیرا این رنگ نشاندهنده جدیت، اتکا و حمایت است. افرادی که از رنگ قهوهای استفاده میکنند، معمولاً محتاط بوده و به دنبال جلبتوجه نیستند. قهوهای روشن نشاندهنده صداقت و ثبات بوده و قهوهای تیره شخصیت بالغ و قابل پیشبینی را نشان میدهد.
۹. روانشناسی رنگ سفید
در روانشناسی، معمولاً رنگ سفید بیگناهی، پاکیزگی و فروتنی را نشان میدهد. در برخی نقاط جهان رنگ سفید معنای معکوسی دارد. جنبه منفی رنگ سفید نمادی از عقیم بودن و سرما است. با مشاهده رنگ سفید بسیاری از افراد به کمال، آرامش و ظرافت فکر میکنند. این رنگ بسیار خلاقانه است و بازتاب گشودگی و بیداری است. از رنگ سفید در لباس عروس و لباس پزشک استفاده میشود. زیرا این رنگ نشانه پاکی، نظم، راحتی و امید است.
۱۰. روانشناسی رنگ سیاه
رنگ سیاه نماد رمز و راز، قدرت، ظرافت و پیچیدگی است. همچنین سیاه میتواند حس غم و عصبانیت را القاء کند. مفهوم رنگ مشکی بسیار متنوع است و بستگی به این دارد از کدام زاویه به آن نگاه میکنید. میتوانید این رنگ را بسیار زیبا، مرموز یا افسرده کننده ببینید. رنگ مشکی با قدرت، ظرافت، مرگ و شر ارتباط دارد. سیاه، رنگی رسمی است و گاهی حس ترس و ناشناختهها را در ذهن ایجاد میکند.
۱۱. روانشناسی رنگ خاکستری
خاکستری نشاندهنده بیتفاوتی و تعادل است. خاکستری از ترکیب سیاهوسفید ایجاد میشود. به همین دلیل حس بیتفاوتی را نشان میدهد. این رنگ میتواند مفهوم منفی هم داشته باشد. خاکستری گاهی نشانه افسردگی و ازدستدادن است. این رنگ هیچکس را خسته نمیکند. به همین دلیل در تجارت از آن زیاد استفاده میشود.
روانشناسی رنگ در کودکان
بر اساس مطالعات انجام شده رنگها روی رشد مغز، خلاقیت، بهرهوری و یادگیری کودکان تأثیر دارند. تأثیر رنگ بر افراد مختلف میتواند کمی متفاوت باشد. تأثیرات رنگها را میتوان در کودکان بهوضوح مشاهده کرد. کودکان معمولاً نسبت به رنگها حساستر هستند. بهعنوانمثال روانشناسان توصیه میکنند که رنگ اتاق کودکان مضطرب قرمز نباشد. حتی پوشیدن لباس قرمز یا کولهپشتی قرمز هم کودک را بیقرارتر و پرتنشتر میکند. همین امر در مورد کودکان بیشفعال هم صادق است. رنگ قرمز هیجان و فعالیت این کودکان را بیشتر کرده و تأثیر منفی بر آموزشهای انجام شده دارد.اگر کودک شما پرانرژی و بیقرار است، استفاده از رنگهای آبی، سبز و بنفش بیشتر توصیه میشود.
علاوه بر روانشناسی رنگ اتاقخواب کودک باید در مورد وسایل و نشانههای استفاده شده هم دقت کنید. هرچه سن کودک کمتر است، اتاق او باید سادهتر باشد. پیوندهای مغزی در کودک تا سن ۵ یا ۶ سالگی هنوز تکمیل نشده است و به دلیل نداشتن مهارت خواندن و نوشتن برای برقراری ارتباط بیشتر، کودک بیشتر به علائم بصری تکیه میکند. از این رو رنگ یک ابزار مهم ارتباطی برای کودک محسوب میشود.
اگر کودک شما مضطرب، بیشفعال یا منزوی است یا هر نوع مشکل دیگری دارد، حتماً با یک روانشناس باتجربه مشورت کنید. در جلسه مشاوره با روانشناس علاوه بر دستورالعملهای آموزشی دررابطهبا روانشناسی رنگ و انتخاب بهترین رنگ برای اتاق کودکتان صحبت کنید.
رنگ تأثیر زیادی در رشد و تکامل ذهن کودک دارد، ازاینرو در انتخاب رنگ اتاق و لباس کودک دقت بیشتری داشته باشید.
روانشناسی رنگ در نقاشی کودکان
معمولاً کودکان احساسات خود را با نقاشی بیان میکنند. بهتر است بدانید که کودکان در نقاشیهایشان رنگها را بهصورت تصادفی انتخاب نمیکنند. روانشناسی رنگ در نقاشی کودکان بهخصوص کودکان زیر ۶ سال بسیار مهم است. روانشناس باتوجهبه رنگهای انتخابی کودک، شخصیت کودک و احساسات او را ارزیابی میکند. شما میتوانید برای بررسی نقاشی و ارزیابی احساسات کودک خود از مشاوره آنلاین دکترتو استفاده کنید. با ارسال نقاشی کودک، روانشناس ارزیابیهای لازم را انجام داده و بر طبق الگوریتمهای شخصیت شناسی نتایج کاملی از شخصیت کودکتان ارائه میدهد.
برای اینکه بدانیم در نقاشی کودکان هر رنگ چه معنایی دارد، در ادامه مفهوم برخی رنگها در نقاشی کودکان را ذکر میکنیم.
- رنگ سفید: معمولاً این کودکان تنهایی را ترجیح داده و زیاد فکر میکنند.
- رنگ آبی: اگر رنگ آبی در نقاشی غالب باشد، رؤیاپردازی، بیخیالی و حس آزادی را نشان میدهد.
- رنگ زرد: معمولاً این کودکان تخیل روشنی داشته و ضعیف هستند.
- رنگ سبز: رنگ سبز در روانشناسی نقاشی کودکان نشانه کنجکاوی، جاهطلبی و افکار نجیب است. سبز تیره به معنای کمبود توجه و محبت میباشد.
- رنگ نارنجی: معمولاً کودکان سرگرمکننده و خودجوش طرفدار رنگ نارنجی هستند.
- رنگ صورتی: این رنگ نشانه حساسیت و آسیبپذیری کودک است. این کودک نیاز به توجه و مراقبت دارد.
- رنگ قرمز: طرفداران رنگ قرمز، کودکان فعال و اجتماعی هستند و معمولاً به اهداف خود دست مییابند. اما اگر کودکی آرام به رنگ قرمز تمایل دارد، احتمالاً دچار استرس و پرخاشگری شده است.
روانشناسی رنگ در بازاریابی و فروش
رنگها باعث تحریک احساسات میشوند و بسیاری از برندهای برتر از رنگ برای بالا بردن بازده کار و فروش خود استفاده میکنند. انتخاب درست رنگ در بازاریابی میتواند نام تجاری شما را برجسته کند. با استفاده از رنگها بهصورت استراتژیک میتوانید مخاطب را وادار کنید که آنچه که شما میخواهید را ببیند. به همین دلیل درک روانشناسی رنگ برندها میتواند در بازاریابی و فروش مفید باشد.
بازاریابان میتوانند از رنگ برای تأثیرگذاری بر نحوه تفکر و رفتار مردم نسبت به یک برند استفاده کنند. انتخاب رنگ درست در تصمیمگیری افراد تأثیر دارد و فروش را افزایش میدهد. پس بهتر است معانی رنگها را شناخته و در جای درست از آنها استفاده کنیم. برای شناخت بهتر روانشناسی رنگها بهتر است با یک روانشناس مشورت کنید. شما میتوانید در وبسایت دکترتو از مشاوره آنلاین یا تلفنی با روانشناسان برتر کشور استفاده کرده و باتوجهبه راهنماییهای روانشناس از رنگ مناسبی در کسبوکارتان استفاده کنید.
میدونید رنگها چقدر در روحیه شما تاثیر دارند؟
روانشناسی رنگ ها در ازدواج
معمولاً روانشناسان از تأثیر روانشناسی رنگ در ازدواج صحبت میکنند. این راهنماییها دررابطهبا روانشناسی رنگ اتاقخواب یا روانشناسی رنگ لباس است. درواقع رنگ، شکلی از ارتباط غیرکلامی است. شما از طریق نورپردازی، رنگ پرده، رنگ دیوارها و سایر دکوراسیون میتوانید انرژی خاصی را در خانه القاء کنید. تنها باید به شناخت ویژگی رنگها بپردازید.
آبی نشاندهنده ارتباط است و نماد اعتماد و وفاداری محسوب میشود. یکی از پیشنهادهای روانشناسان برای رنگ اتاقخواب زوجها رنگ بنفش است. رنگ بنفش نشانه آرامش بوده و باعث میشود احساسات خود را مدیریت کنید. خانمها با استفاده از رنگ صورتی میتوانند یک حس عاشقانه همراه با لطافت را منتقل کنند. رنگ قرمز با میل و جذابیت همراه است. قرمز نشانه اعتمادبهنفس و سرزندگی است.
معرفی کتاب روانشناسی رنگ
امروزه کتابهای روانشناسی رنگ توسط نویسندگان و روانشناسان متعددی به چاپ رسیده است. اگر در زمینه شناخت ویژگی رنگها و روانشناسی رنگ دانشی ندارید، میتوانید از کتابهای رنگ شناسی استفاده کنید. برخی از این کتابها را که بهراحتی در فروشگاههای آنلاین پیدا میشود، برای شما معرفی کردهایم.
- کتاب روانشناسی رنگها اثر دوی سادکا
- کتاب دانش و روانشناسی رنگها اثر مایمی کوپر
- کتاب روانشناسی رنگها اثر ماکس لوشر